กฎหมายการก่อสร้างที่ควรรู้ก่อนจ้างบริษัทรับเหมาก่อสร้าง
การรู้กฎหมายการก่อสร้าง จะช่วยป้องกันปัญหาต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้น และช่วยให้การก่อสร้างเป็นไปอย่างราบรื่น การจ้างบริษัทรับเหมาก่อสร้าง เป็นการตัดสินใจที่สำคัญ เพราะเกี่ยวข้องกับเงินจำนวนมาก และผลลัพธ์ที่ได้จะส่งผลต่อการอยู่อาศัย การประกอบธุรกิจ หรือการใช้งานอาคาร
มีกฎหมายหลายฉบับที่เกี่ยวข้องกับงานรับเหมาก่อสร้าง มีดังนี้
- ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 587 – 604 กำหนดเกี่ยวกับสัญญาจ้างทำของ สิทธิและหน้าที่ของผู้รับจ้างและผู้ว่าจ้าง การรับประกันการก่อสร้าง
- พระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2522 กำหนดเกี่ยวกับหลักเกณฑ์ วิธีการ และมาตรฐานความปลอดภัยของอาคาร
- พระราชบัญญัติวิศวกร พ.ศ. 2542 กำหนดเกี่ยวกับคุณสมบัติ หลักเกณฑ์ และการประกอบวิชาชีพวิศวกรรม
- กฎกระทรวง ฉบับที่ 39 (พ.ศ. 2535) ออกตามความในพระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2522 กำหนดรายละเอียดเกี่ยวกับการออกแบบ การคำนวณ โครงสร้างอาคาร วัสดุก่อสร้าง ระบบไฟฟ้า ประปา สุขาภิบาล และระบบป้องกันอัคคีภัย
- ประกาศกระทรวงมหาดไทย เกี่ยวกับกฎระเบียบ นโยบาย คำสั่ง ประกาศ แนวทางปฏิบัติ
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
มาตราเหล่านี้ใช้บังคับกับงานรับเหมาก่อสร้างทุกประเภท สัญญาจ้างอาจมีข้อตกลงเพิ่มเติมนอกเหนือจากกฎหมาย ผู้ว่าจ้างควรศึกษาข้อมูลและปรึกษาทนายความก่อนทำสัญญา
มาตรา 587 : สัญญาจ้างทำของ
หมายถึง สัญญาที่บุคคลคนหนึ่ง (ผู้ว่าจ้าง) ตกลงกับบุคคลอีกคนหนึ่ง (ผู้รับจ้าง) ว่าจะจ้างให้ผู้รับจ้างทำของ โดยผู้รับจ้างจะต้องรับผิดชอบจัดหา สร้างของตามแบบแปลนและเงื่อนไขที่ตกลงกัน
มาตรา 587 บัญญัติว่า “อันว่าจ้างทำของนั้น คือสัญญาซึ่งบุคคลคนหนึ่งเรียกว่าผู้รับจ้าง ตกลงจะทำการงานสิ่งใดสิ่งหนึ่งจนสำเร็จให้แก่บุคคลอีกคนหนึ่ง เรียกว่าผู้ว่าจ้าง และผู้ว่าจ้างตกลงจะให้สินจ้างเพื่อผลสำเร็จแห่งการที่ทำนั้น“
ตัวอย่าง ผู้ว่าจ้างจ้างผู้รับเหมาสร้างบ้าน ผู้รับเหมาต้องสร้างบ้านให้เสร็จตามแบบแปลนและเงื่อนไขที่ตกลงกัน
มาตรา 596 : ผู้รับจ้างส่งมอบการที่ทำไม่ทันเวลา
ผู้ว่าจ้างมีสิทธิ์ที่จะลดสินจ้างลง เลิกสัญญา ฟ้องร้องเรียกค่าเสียหาย
มาตรา 596 บัญญัติว่า “ถ้าผู้รับจ้างส่งมอบการที่ทำไม่ทันเวลาที่ได้กำหนดไว้ในสัญญาก็ดี หรือถ้าไม่ได้กำหนดเวลาไว้ในสัญญาเมื่อล่วงพ้นเวลาอันควรแก่เหตุก็ดี ผู้ว่าจ้างชอบที่จะได้ลดสินจ้างลงหรือถ้าสาระสำคัญแห่งสัญญาอยู่ที่เวลาก็ชอบที่จะเลิกสัญญาได้“
ตัวอย่าง ผู้ว่าจ้างจ้างผู้รับเหมาสร้างบ้าน หากผู้รับเหมาส่งมอบบ้านล่าช้า ผู้ว่าจ้างมีสิทธิ์ ลดสินจ้าง เลิกสัญญา และฟ้องร้องเรียกค่าเสียหาย
มาตรา 599 : ผู้รับจ้างจะต้องรับผิดเพื่อการที่ทำชำรุดบกพร่อง
ผู้รับจ้างต้องรับผิดชอบแก้ไขงาน หรือ ชดใช้ค่าเสียหาย ให้แก่ผู้ว่าจ้าง
มาตรา 599 บัญญัติว่า “ในกรณีที่ส่งมอบเนิ่นช้าไปก็ดี หรือส่งมอบการที่ทำชำรุดบกพร่องก็ดีท่านว่าผู้ว่าจ้างชอบที่จะยึดหน่วงสินจ้างไว้ได้ เว้นแต่ผู้รับจ้างจะให้ประกันตามสมควร“
ตัวอย่าง ผู้ว่าจ้างจ้างผู้รับเหมาสร้างบ้าน หากหลังคาบ้านรั่ว ผู้รับเหมาต้องแก้ไขหลังคาให้ไม่รั่ว และชดใช้ค่าเสียหาย
มาตรา 600 : การรับประกันการก่อสร้าง
ผู้รับจ้างต้องรับประกันความชำรุดบกพร่องของงานก่อสร้างเป็นเวลา 1 ปี
มาตรา 600 บัญญัติว่า “ถ้ามิได้กำหนดไว้เป็นอย่างอื่นในสัญญาไซร้ท่านว่าผู้รับจ้างจะต้องรับผิดเพื่อการที่ทำชำรุดบกพร่อง เพียงแต่ที่ปรากฏขึ้นภายในปีหนึ่งนับแต่วันส่งมอบ หรือที่ปรากฏขึ้นภายในห้าปี ถ้าการที่ทำนั้นเป็นสิ่งปลูกสร้างกับพื้นดิน นอกจากเรือนโรงทำด้วยเครื่องไม้“
ตัวอย่าง ผู้ว่าจ้างจ้างผู้รับเหมาสร้างบ้าน หากท่อน้ำในบ้านรั่วผู้รับเหมาต้องซ่อมแซมท่อน้ำ และชดใช้ค่าเสียหาย
พระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2522
พระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2522 เป็นกฎหมายที่ควบคุมการก่อสร้างอาคารในประเทศไทย เพื่อให้การก่อสร้างอาคารมีความปลอดภัย มั่นคงแข็งแรง และถูกสุขาภิบาล
- กำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และมาตรฐานความปลอดภัยในการก่อสร้างอาคาร
- กำหนดให้ผู้รับใบอนุญาตก่อสร้างต้องมีวิศวกรควบคุมงาน
- กำหนดให้ผู้รับใบอนุญาตก่อสร้างต้องแจ้งรายละเอียดการก่อสร้างต่อเจ้าพนักงานท้องถิ่น
วัตถุประสงค์ของกฏหมาย
- เพื่อความปลอดภัย มั่นคงแข็งแรง และถูกสุขาภิบาลของอาคาร
- เพื่อป้องกันและระงับอัคคีภัย
- เพื่อป้องกันและระงับเหตุรำคาญ
- เพื่อความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง
ขอบเขตของกฏหมาย
- อาคารทุกประเภท
- โครงสร้างที่เป็นส่วนประกอบของอาคาร
- การดัดแปลงอาคาร
- การรื้อถอนอาคาร
หน่วยงานที่รับผิดชอบ
- กระทรวงมหาดไทย
- กรุงเทพมหานคร
- เทศบาล
- องค์การบริหารส่วนตำบล
พระราชบัญญัติวิศวกร พ.ศ. 2542
พระราชบัญญัติวิศวกร พ.ศ. 2542 เป็นกฎหมายที่ควบคุมวิชาชีพวิศวกรรมในประเทศไทย เพื่อให้การประกอบวิชาชีพวิศวกรรมเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ปลอดภัย และเป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ
- กำหนดคุณสมบัติและหลักเกณฑ์ในการประกอบวิชาชีพวิศวกรรม
- กำหนดให้ผู้รับใบอนุญาตก่อสร้างต้องมีวิศวกรควบคุมงาน
วัตถุประสงค์ของกฏหมาย
- คุ้มครองประชาชนจากอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากงานวิศวกรรม
- พัฒนามาตรฐานวิชาชีพวิศวกรรม
- ส่งเสริมวิชาชีพวิศวกรรม
- ยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน
ขอบเขตของกฏหมาย
- บุคคลผู้ประกอบวิชาชีพวิศวกรรม
- งานวิศวกรรม
- สภาวิศวกร
หน่วยงานที่รับผิดชอบ
- สภาวิศวกร
- คณะกรรมการวิศวกร
- สำนักงานสภาวิศวกร
กฎกระทรวง ฉบับที่ 39 (พ.ศ. 2535)
กฎกระทรวง ฉบับที่ 39 (พ.ศ. 2535) ออกตามความใน พระราชบัญญัติควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2522 กฎกระทรวงฉบับนี้ ออกมาเพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และมาตรฐานความปลอดภัย เกี่ยวกับการออกแบบ ก่อสร้าง ดัดแปลง รื้อถอนอาคาร รวมไปถึงงานระบบไฟฟ้าและประปา เพื่อให้เกิดความปลอดภัย มั่นคงแข็งแรง ถูกสุขาภิบาล และป้องกันอัคคีภัย
ตัวอย่าง
- กำหนดให้อาคารสูงเกิน 23 เมตร ต้องมีระบบดับเพลิงอัตโนมัติ
- กำหนดให้บันไดอาคารต้องมีความกว้างไม่น้อยกว่า 90 เซนติเมตร
- กำหนดให้ห้องน้ำอาคารต้องมีช่องระบายอากาศ
วัตถุประสงค์ของกฏหมาย
- เพื่อความปลอดภัย มั่นคงแข็งแรง และถูกสุขาภิบาลของอาคาร
- เพื่อป้องกันและระงับอัคคีภัย
- เพื่อป้องกันและระงับเหตุรำคาญ
- เพื่อความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง
หน่วยงานที่รับผิดชอบ
- กรมโยธาธิการและผังเมือง
- กระทรวงมหาดไทย
ประกาศกระทรวงมหาดไทย
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เกี่ยวกับงานรับเหมาก่อสร้าง มีหลายฉบับ โดยแต่ละฉบับจะกำหนดรายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องต่าง ๆ ดังนี้
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาอนุญาตให้บุคคลเป็นผู้รับเหมาประกอบกิจการรับเหมาก่อสร้าง พ.ศ. 2564
- กำหนดคุณสมบัติของผู้รับเหมา
- กำหนดประเภทและชั้นของใบอนุญาต
- กำหนดเอกสารและหลักฐานประกอบการขอใบอนุญาต
- กำหนดวิธีการและขั้นตอนในการขอใบอนุญาต
- กำหนดค่าธรรมเนียม
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์การดำเนินการจ้างเอกชนและการเบิกจ่ายเงินค่าจ้างเหมาบริการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2565
- กำหนดวิธีการคัดเลือกผู้รับจ้าง
- กำหนดรูปแบบสัญญาจ้าง
- กำหนดวิธีการและขั้นตอนการเบิกจ่ายเงินค่าจ้าง
- กำหนดหลักเกณฑ์การตรวจรับงาน
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2543
- กำหนดวิธีการควบคุมการก่อสร้างอาคาร
- กำหนดหน้าที่และความรับผิดชอบของผู้ควบคุมงาน
- กำหนดมาตรฐานความปลอดภัยของอาคาร
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการในการออกใบรับรองการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2543
- กำหนดวิธีการและขั้นตอนในการขอใบรับรองการก่อสร้างอาคาร
- กำหนดเอกสารและหลักฐานประกอบการขอใบรับรอง
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการในการออกใบอนุญาตก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2543
- กำหนดวิธีการและขั้นตอนในการขอใบอนุญาตก่อสร้างอาคาร
- กำหนดเอกสารและหลักฐานประกอบการขอใบอนุญาต